Jak nowe technologie zmienią Twoje ulubione wino?

Zgodnie z zapowiedzią przystępuję do eksperymentu, w którym sprawdzę czy wino i nowe technologie są światami, które się przenikają. Czy te pozornie niepasujące do siebie zjawiska można ze sobą sparować i podać jako strawne połączenie?

Nowe technologie z pewnością nie są pierwszym skojarzeniem jakie przychodzi Ci na myśl w kontekście wina. Niemniej nawet w dziedzinie, tak mocno opartej na tradycji i rodzinnych tajemnicach jaką jest wytwarzanie wina, wdrażanie nowych rozwiązań często pomaga producentom tworzyć coraz lepsze wina. Począwszy od mnichów dokumentujących cykle uprawy roślin, przez opracowanie sposobów na stabilniejsze przechowywanie wina, na aplikacjach ułatwiających wybór butelki, czy robotach pielęgnujących winnice kończąc.

Poniżej uporządkowałem w 5 grupach fakty i ciekawostki łączące wino i nowe technologie, na bazie których być może da się nakreślić trendy, które w znaczny sposób wpłynął na sposób w jaki będziemy pili wino (o ile już nie wpływają).

1. Roboty w winnicy

Pierwsze roboty wprowadzone do winnic i winiarni naśladowały proste, ludzkie czynności. Wykonywały nużące zadania szybciej i bez narzekania (np. zbierały winogrona, albo butelkowały wino). Dzisiaj roboty potrafią efektywnie sadzić krzewy, zeskanować trójwymiarowy obraz rośliny, żeby odpowiednio ją przyciąć, zadbać o prawidłową gospodarkę wodno-glebową, czy chronić plony przed ptakami (imitując odgłosy drapieżników), a nawet mączniakiem (wykorzystując światło UV).

Aktualnie roboty uzbrojone w sztuczną inteligencję, przetwarzającą dane pochodzące m.in. z czujników umieszczonych w winnicy (np. w glebie, na pniu krzewu, wśród liści), czy winiarni (np. w kadziach fermentacyjnych, w beczkach) potrafią uczyć się, czyli wyłapywać wzorce z dużych ilości danych i w ten sposób skutecznie optymalizują proces powstawania wina.

Zintegrowane roboty potrafią kontrolować jakość roślin i owoców w czasie rzeczywistym. Potrafią lepiej przewidzieć pogodę i podpowiedzieć optymalny moment do zbiorów. Systemy do mapowania winnic tworzą tzw. mapy wigoru, czyli mapy najlepszych części winnicy, albo identyfikują obszary występowania chorób.

W winiarni natomiast czujniki monitorują np. proces fermentacji bez konieczności korzystania z laboratoriów. Potrafią nawet, w oparciu wprowadzone profile preferencji konsumenckich opracować przepis na wino, które będzie smakować dedykowanej grupie i zwiększy szanse na osiagnięcie zamierzonych celów sprzedażowych.

Uważa się, że w ciągu najbliższych trzech do pięciu lat systemy robotyczne dzięki obniżonym kosztom, będą miały znacznie większy wpływ na sektor winorośli i wina. Opisane technologie już są w powszechnym użyciu, niemniej daleko nam jeszcze do w pełni inteligentnych winnic, czyli winnic całościowo uprawianych i zarządzanych i przez autonomiczne roboty. Póki co postępująca cyfryzacja i czynnik ludzki idą ramię w ramię ku zwiększeniu szans na lepszą wydajność i jakość w kontekście chociażby zmian klimatycznych.

2. E(co)-label

Butelka wina jaką dziś się posługujemy, powstała na przełomie XVIII i XIX wieku. Wtedy szklaną butelkę zaczęto oklejać papierową etykietą zawierającą podstawowe informacje o miejscu pochodzenia wina.

Aktualnie w dobie zmian klimatycznych i kryzysu surowcowego branża winiarska stara się szukać opakowań bardziej ekologicznych, niż szkło i papier. W użyciu są płaskie butelki, które się lepiej transportuje, wina w aluminiowych puszkach, czy wina w butelkach biodegradowalnych (wykonanych z substytutów cukru, np. izomaltu lub kompostowalnego, nieplastycznego szkła wykonanego ze skrobi kukurydzianej).

Podejmowane są też próby zastąpienia klasycznej, papierowej etykiety etykietą cyfrową, czyli etykietą wyświetlaną na wyświetlaczu naszego smartfona po wcześniejszym zeskanowaniu np. kodu QR na opakowaniu. W takiej cyfrowej etykiecie można zawrzeć więcej informacji (np. jak winnica była uprawiana, czy jaka była pogoda w danym sezonie), informacje mogą być w wielu językach, można umieścić na niej materiały multimedialne.

3. Nowy konsument

Aktualnie nie musisz mieć dużej wiedzy o regionach, czy szczepach, żeby z powodzeniem nabyć butelkę wina, które będzie Ci smakowało, czy pasowało do Twojego obiadu. Wystarczy smartfon i odpowiednia aplikacja. Skanujesz kod na butelce i widzisz z czym to się je. Jeszcze kilkanaście lat temu to było science fiction.

Idąc krok dalej – wirtualny sommelier zasilany sztuczną inteligencją, może przedstawiać sugestie i spersonalizowane rekomendacje w oparciu o Twoje preferencje. Niektóre rozwiązania posiadają nawet automatyczne ramię, które wybierze, zaprezentuje Ci butelkę i wypełni kieliszek.

Degustacje online od czasów pandemii stały się nową normalnością. Możesz pić to samo wino (to samo?) razem z przyjaciółmi. Każdy z Was siedzi w swoim domu, a toasty wznosicie pukając kieliszkiem w szkło ekranu. Przypomina to trochę picia do lustra, ale jest to lustro, w którym odbija się nowa rzeczywistość.

Potrzebujesz wino na już, a piwniczka po świętach jest pusta? Niektóre sklepy z winem oferują w obrębie niektórych miast w USA dostawę wina w mniej niż godzinę. Wino ponad korkami ulicznymi dostarczy Ci dron.

Nie chcesz czekać kilku lat, aż twoje wino osiągnie optymalny moment do degustacji? Nie ma problemu, wystarczy wystrzelić wino w kosmos lub umieścić je na dnie oceanu… Eksperymenty ze starzeniem wina w kosmosie i pod wodą pokazują, że wino w tych warunkach dojrzewa znacznie szybciej. Degustatorzy orzekli, że butelki Petrusa, które zostały wystrzelone w kosmos w 2019 i spędziły tam ponad rok, były znacznie bardziej otwarte, niż flaszki z tego samego rocznika, które zostały na Ziemi. Podobnie rzecz się ma ze starzeniem wina pod wodą – niektórzy winiarze twierdzą, że efekty starzenia wina pod wodą przez siedem miesięcy, można porównać z efektami leżakowania butelek w standardowej piwnicy przez SIEDEM LAT!

4. Zmysły w wirtualnej rzeczywistości

Rzeczywistość sukcesywnie przenosi się do równoległego świata wirtualnego zwanego Metaversem. W Metaversie można kupić sobie dom, ubranie, pójść na koncert. Można także – nie ruszając się z domu – przechadzać się po winnicy z kieliszkiem w ręku, czy odbyć indywidualną rozmowę z hologramem winiarza.

Ciekawym zagadnieniem jest temat odzwierciedlenia zmysłów w wirtualnej rzeczywistości. O ile ze zmysłem wzroku i słuchu nie ma większych problemów – kto miał okazję przejechać się kolejką górską w Oculusach wie, jak mocno te zmysły się w nim mogą zanurzyć – o tyle odtworzenie wrażeń smaku, czy zapachu nie jest takie oczywiste.

Prowadzone są liczne eksperymenty w tym kierunku, a w jednym z nich wykorzystuje się elektrody stymulujące receptory smaku i węchu. Zmysły są stymulowane za pomocą temperatury lub prądu. Działanie tego urządzenia opiera się na efekcie termicznym słodyczy – jeśli gwałtownie podniesie się temperaturę języka, mózg odbierze to jako słodki smak. Pozostałe smaki – słony, gorzki i kwaśny – odtwarzane są przy użyciu prądu elektrycznego o określonych częstotliwościach.

Wykorzystywane rozwiązania są póki co dość inwazyjne, ale naukowcy twierdzą, że to tylko kwestia czasu, kiedy cały proces ulegnie znacznemu uproszeniu.

5. Zabezpieczenie przed oszustami

Technologią, która może poprawić identyfikowalność wina jest technologia Blockchain wykorzystywana m.in. przez kryptowaluty. Blockchain jest łańcuchem bloków zawierających zaszyfrowane informacje. Można go porównać do księgi ewidencyjnej, w której rejestrowane są wszystkie transakcje między użytkownikami bez konieczności kontroli przez centralne organy. Zamiast odgórnej kontroli (np. banku), transakcje są weryfikowane przez rozproszonych, niezależnych od siebie użytkowników.

W branży winiarskiej blockchain można wykorzystać w walce z oszustwami. Po wprowadzeniu butelki do systemu, będzie można na każdym etapie sprawdzić jaką podróż odbyło wino – gdzie powstało, jak długo spędziło w piwnicy, kto go kupił, gdzie odsprzedał. Wszystkie transakcje zostają zapisane w łańcuchu danych i są nieusuwane.

Kolejna sprawa, to eliminacja zbędnych formalności – wszystkie informacje można umieścić w jednym miejscu.

Ciekawą sprawą jest przyciągające obecnie wiele nagłówków tzw. NFT (non-fungible token) – czyli zasób cyfrowy (np. grafika), który jest unikalny i posiada certyfikat oryginalności. Francuski producent wina Château Darius zaczął ostatnio sprzedawać „cyfrowe butelki” swojego Bordeaux za ponad 300 funtów za sztukę. Nabyty obrazek butelki jest cyfrową reprezentacją prawdziwej flaszki, którą właściciel może odebrać, bądź odsprzedać grafikę pozbywając się tym samym praw do realnego wina. Być może w przyszłości, w Metaversie będzie można taką cyfrową butelkę zdegustować.

Wino i nowe technologie – podsumowanie

Próba parowania wina z tematami, które na pierwszy rzut oka są z innego kosmosu, to bardzo ciekawe i odświeżające zajęcie. Wino i nowe technologie, moim zdaniem to kontekst turbo ciekawy, a o każdym z powyższych akapitów można napisać książkę.

Postępująca cyfryzacja przekształca społeczeństwo i globalny system gospodarczy. Przekształca także branżę wina. W porównaniu z innymi branżami poziom wdrożenia nowych technologii w branży wina jest póki co dość niski, ale charakteryzuje się wysokim tempem wzrostu (wg raportu OIV). Powiedziałbym, że w obliczu ocieplającego się klimatu, kryzysu surowcowego, czy problemami z łańcuchem dostaw – cyfryzacja tego sektora jest procesem nieuniknionym i jeżeli jesteś świadomym konsumentem, warto mieść oko na nowinki łaczące wino i nowe technologie.

Mówi się, że dobre wino, to takie, które Ci smakuje… i być może w przyszłości będziemy pić tylko takie wina. Wina, które będą idealnie skrojone przez algorytmy pod nasze preferencje. Wina, które od początku do końca stworzą dla nas roboty. Jak sądzisz, kiedy to nastąpi?

___

^{W opracowaniu korzystałem w informacji i danych z:}

^{• Raportu Międzynarodowej Organizacja ds. Winorośli i Wina (OIV) o cyfryzacji sektora winorośli i wina
• Mapy trendów infuture.institute
• Książki „Wiek paradoksów. Czy technologia nas ocali?” Natalii Hatalskiej
• Artykułów w Forbes
• Informacji dostępnych na witrynie Future Drinks Expo
• Artykułów w International Wine Challenge
• Strony Big Hammer Wines
• Strony Uniwestytetu w Melbourne
• Strony Hp.com
• Artykułów w Wine Enthusiast}